Zespół Szkoły Podstawowej i Przedszkola w Otfinowie

Zmiany ustrojowe, jakich doświadczamy w ciągu ostatnich kilkunastu lat stwarzają wielkie wyzwania
i zagrożenia dla jednostek jak i całego społeczeństwa. Olbrzymim kontrastom materialnym towarzyszy ogólna dostępność różnorodnych dóbr sprzyjająca narastaniu postaw konsumpcyjnych. Duże rozmiary bezrobocia i trudności w osiągnięciu sukcesu wywołują frustrację jednostek, którym się nie powiodło, a także poczucie zagrożenia i agresję. Przemoc i agresja jest stale obecna w życiu codziennym, a także
w środkach masowego przekazu. Obecnie, kiedy przemoc staje się nagminna, kiedy lękamy się wyjść na ulicę, kiedy społeczeństwo zostało zalane falą przemocy, konieczne wydaje się pogłębienie wiedzy na temat źródeł zagrożenia oraz zapobieganie wyżej wymienionym negatywnym zjawiskom.
Agresja według definicji Władysława Szewczyka to, „Wszelkie działanie (fizyczne lub słowne), którego celem jest wyrządzenie krzywdy fizycznej lub psychicznej – rzeczywistej lub symbolicznej – jakiejś osobie lub czemuś, co ją zastępuje. Agresja może być: emocjonalna, instrumentalna, fizyczna, społeczna, aspołeczna, bezpośrednia, przemieszczona, słowna.


PRZYCZYNY POWSTAWANIA AGRESJI

Czynniki biologiczne:
Do nich zalicza się przede wszystkim zaburzenia neurologiczne i zaburzenia równowagi chemicznej organizmu.Ważną rolę w powstawaniu zachowań agresywnych może odgrywać czynnik związany z temperamentem dziecka. Dzieci o większym temperamencie  (ruchliwe, szybko reagujące itp.) maja większe prawdopodobieństwo wytworzenia i utrwalenia wzorów reakcji niż te, które w swojej naturze są spokojniejsze. Warto jednak zaznaczyć, że czynniki związane  z temperamentem dziecka mają raczej drugorzędne znaczenie dla występowania agresywnych wzorców zachowania.

Wpływ środowiska rodzinnego:
Rodzina jest kluczowym miejscem, gdzie przebiega proces socjalizacji dzieci, w znaczący sposób modelujący różne formy zachowania. Rodzina wywiera głęboki wpływ na dziecko od chwili jej narodzin do adolescencji. Często to dom obwinia się za złe zachowanie dzieci, ale jak zaznaczono wyżej, istnieje wiele podejrzeń, że część czynników znajduje się poza kontrola rodziny. Jaką rolę odgrywa rodzina?  Wolff (1985 za: Pearce 1997) doszedł do wniosku, że następujące czynniki rodzinne są związane z agresywnymi dziećmi:
o Nieobecność ojca,
o Małżeńska niezgoda,
o Depresyjna matka,
o Złoszczący się rodzice,
o Niekorzystne warunki ekonomiczne rodziny,
o Wielodzietna rodzina.
Sprzyjające powstaniu zachowań agresywnych dzieci w szczególności znaczenie ma styl i relacji
i nastawienie rodziców do dziecka.

Wśród nich za najważniejsze uznaje się:
o Negatywne emocjonalne nastawienie rodziców w pierwszych latach życia dziecka, charakteryzuje się brakiem ciepła i bliskich więzi.
o Przyzwalanie przez opiekuna na agresywne zachowania dziecka. Tolerowanie i nie ograniczanie agresywnego zachowania wobec rodzeństwa, kolegów, dorosłych  prowadzi do wzrostu agresji.
o Stosowanie przez rodziców metod wychowawczych opartych na sile: kary cielesne, którym towarzyszą wybuch złości i agresja.

Dysfunkcyjne rodziny mogą nie rozwijać w dzieciach zdolności empatycznych. Rodzice mogą nie opiekować się dziećmi, nie akceptować takimi jakie są, nie szanować ich uczuć. Dziecko wychowane w takich warunkach może mieć trudności z odczuwaniem empatii i być niewrażliwe na krzywdę dziejącą się innym ludziom. Rodzina nie wspiera działań w kierunku współdziałania z innymi lub są to działania incydentalne. Poszczególni członkowie rodziny kroczą swoją drogą, nie pomagają sobie wzajemnie. Brak tych umiejętności jest jedną z cech charakterystycznych dla agresorów. W źle funkcjonujących rodzinach może występować tendencja do lekceważenia dzieci przez rodziców, inne starsze osoby, rodzeństwo. W takich rodzinach używa się np. : „Dzieci i ryby głosu nie mają”- może to powodować niższe poczucie niższości, mniejszej wartości. Dziecko, aby rekompensować sobie te przykre emocje, dąży więc niekiedy do znalezienia szacunku dla siebie poprzez dominację nad innymi, najczęściej słabszymi i młodszymi.
Może się okazać, że rodziny nie zachęcają do rozwijania pozytywnych społecznych wartości jak np. uczciwość, szczerość. Zamiast tego prezentują cyniczne stanowisko wobec relacji międzyludzkich.